Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ Ανεξεταστέος στα Τίρανα

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΤΗΣ ΡΟΥΜΑΝΙΑΣ

Ανεξεταστέος στα Τίρανα

* Του Αχ. Γ. Λαζάρου

ΔΗΜΟΣΙΕΥΘΗΚΕ: Τρίτη, 7 Σεπτεμβρίου 2010

Κατά την επίσκεψή του στη γειτονική μας χώρα, δεν βρήκε κατανόηση στο αίτημά του για αναγνώριση των Βλάχων της ως Ρουμάνων, όπως ευελπιστούσαν οι παρατρεχάμενοί του, αποθρασυμένοι μετά την αδιανόητη διολίσθηση των φληναφημάτων του παρελθόντος σε πρόσφατη συλλογική συγγραφή της σειράς των εκδόσεων UNESCO (Studies on Science and Culture, Politics and Culture in Southeastern Europe, Bucarest 2001, 94 κε) όπου πονηρότατα προβάλλει σαν πραγματικότητα η παρωχημένη και για την ακραιφνή ρουμανική επιστήμη θεωρία καταγωγής των Βλάχων Αλβανίας από την υπερδουνάβια Δακία! Αυτή η εντελώς ανεδαφική εικασία είναι προελεύσεως Βιέννης και συμπίπτει χρονικά με την πανευρωπαϊκή επανάσταση του 1848, στην οποία συμμετείχαν και οι Παραδουνάβιοι. Φιλοδοξούσαν δε την απελευθέρωση και της Τρανσυλβανίας από τους Αυστριακούς, οι οποίοι όμως έσπευσαν να τους διαμηνύσουν και ενδεχόμενο απώλειας της δικής τους ελευθερίας. Ταυτόχρονα τους υπέδειξαν διέξοδο με σχέδιο διεκδικήσεως των Βλάχων της επικράτειας του «Μεγάλου Ασθενούς» του Σουλτάνου, τους οποίους έκτοτε αποκαλούν «Μακεδορουμάνους»! Ο δε κατ’ εξοχήν γνώστης του ζητήματος και πρωταγωνιστής είναι επιστημονική και πολιτική προσωπικότητα, ο M. Kogalniceanu, ο οποίος ορίζει και τη διάρκεια ισχύος του εγχειρήματος, «επί του παρόντος», έως την ένωση του Αρντεάλ με το ερτιπαγές ρουμανικό κράτος ήτοι το 1918. Το παραπάνω δεδομένο πέρασε παντελώς απρόσεκτα και αναξιοποίητα. Οι δε αρμόδιες ελληνικές υπηρεσίες δεν έδωσαν ακόμη στη δημοσιότητα ούτε ενδιαφέροντα αποδεικτικά της ελληνικότητας των Βλάχων Μακεδονίας, Ηπείρου, Θεσσαλίας και λοιπών περιοχών, αν και είδαν το φως της δημοσιότητας ήδη το 1832(!), απότοκα ειδικών σπουδών του πρώτου Νεοέλληνα ιστορικού Κ.Μ. Κούμα (1777-1836), μεγάλου διδασκάλου του Γένους, διδάκτορος γερμανικών πανεπιστημίων και αντεπιστέλλοντος μέλους των Ακαδημιών Βερολίνου και Μονάχου. Τουναντίον Αλβανός αναιρεί ρουμανικό ισχυρισμό και μέσω ρουμανικών εκδοτικών δυνατοτήτων. Πράγματι ο Ecrem Vlora αποκλείοντας προέλευση Βλάχων από Ρουμανία τονίζει ότι η εκλατίνιση, η γένεση Βλάχων, στην Αλβανία προηγείται κατά αιώνες εκείνης της πέρα του Δουνάβεως(πβ. Noul Album Macedo-Roman, Freiburg, 1959,159) Ωστόσο η ιδέα του Vlora, διατυπωμένη προ μισού αιώνα, για τον ερχομό των Βλάχων στην Αλβανία από την Ιταλία, προσκρούει στα δημογραφικά προβλήματα, που ανακύπτουν από κάθε πολυάνθρωπη αποδημία τόσο στον χώρο εκκινήσεως όσο και αφίξεως. Η Ρώμη άλλωστε δεν επέτρεπε ογκώδεις μεταναστεύσεις, για τις οποίες τα πρέποντα γράφουν ο Ρουμάνος Ακαδημαικός Lorgu Lordan και η καθηγήτρια Maria Manolik. Ο επίσης Ρουμάνος, μάλιστα σύγχρονός μας καθηγητής των Πανεπιστημίων Βουκουρεστίου και Bochum Γερμανίας, συνάμα δε γενικός γραμματέας του Ινστιτούτου Ρουμανικών Σπουδών στο Παρίσι, Cicerone Poghirc εντοπίζει στη Βόρειο Ήπειρο την έναρξη εκλατινίσεως Ελλήνων ήδη το 229 π.Χ., ενώ ο ακαδημαϊκός και καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Αγαπητός Τσοπανάκης το 239 π.Χ., συνακόλουθα ελληνορωμαϊκής στρατιωτικής συμπράξεως προς ευχερέστερη περιστολή ιλλυρικών επιδρομών, η οποία απαιτούσε τουλάχιστον στοιχειώδη μύηση των Ελλήνων συμμαχητών στην πολεμική λατινική ορολογία, απαρχή λατινομάθειας Ελλήνων. Όσοι πάλι Έλληνες, ακριβέστερα δε Ηπειρώτες εμπειρότατοι αγωγιάτες-μεταφορείς, ομολογουμένως οι τελειότεροι γνώστες περιφερειακών και διεθνών δρόμων, ιδίως της πανάρχαιας παρά το ρωμαϊκό όνομα Εγνατίας οδού, ταυτισμένης σε πολλή έκταση με τον ρού του ποταμού Γενούσου, που κατά τον πατέρα της Γεωγραφίας Στράβωνα συνιστά και συνοριακή γραμμή Ελλήνων-Ιλλυριών, υπαρκτή και παραδεκτή έως και τους χρόνους του Ιουστινιανού, κατά μαρτυρία του ιστορικού Προκοπίου, καθώς και επαληθευμένη το 1988 σε διεθνές συνέδριο από τον Vl. Popovic. Λοιπόν, με σωρεία επιστημονικών πληροφοριών των S.I.Oost,N.G.L. Hammond, G.Cheesman,P.Cabanes κ.α., αυτοί είναι οι Βλάχοι της Αλβανίας, Έλληνες δίγλωσσοι, με δεύτερο γλωσσικό όργανο ένα νεοπαγές ιδίωμα λατινογενές! Τα τεκμήρια αφθονούν και ποικίλλουν, βασισμένα στην αδιαμφισβήτητη ελληνικότητα της Βορείου Ηπείρου, την οποία παραδέχεται προ πάντων η διαπρεπέστερη αλβανική προσωπικότητα, παραδοξότατα αγνοούμενη από Αλβανούς και Έλληνες, το δε συγγραφικό και τόσο επίτομο πόνημα L’ Orient debalkanise et l’ Albanie, Origine des dernieres Guerres et Paix future δεν φιλοξενείται στη βιβλιογραφία, αλβανική και ελληνική! Πρόκειται για πολυτιτλούχο αγωνιστή ηγέτη, τον Basri-bey, ο οποίος όχι μόνον ασπάζεται τον ελληνικό χαρακτήρα της Νότιας Αλβανίας αλλά και αναγνωρίζει την ελληνική πολιτισμική συμβολή στον εκπολιτισμό των Αλβανών και όχι μόνον. Η χορεία των Ελληνοβλάχων της σημερινής Αλβανίας περιλαμβάνει και τους Εθνικούς Ευεργέτες του ελληνικού κράτους, που κατάφορτο αχαριστίας επιχορηγεί σωματεία, ιδρύματα, νομικά πρόσωπα, Μ.Κ.Ο., που τους κατατάσσουν σε ξεχωριστή εθνότητα!!! Εν τούτοις την αυτοχθονία των Βορειοηπειρωτών διακηρύσσουν διασημότητες διάφορων χωρών. Πρωτίστως ο πασίγνωστος Βρετανός καθηγητής του Πανεπιστημίου Bristol N.G.L. Hammond σε ογκώδες σύγγραμμά του, επιγραφόμενο Epirus ( Ήπειρος), τα δε συμπεράσματά του επιδεικτικά γίνονται δεκτά και από το αντεπιστέλον μέλος της Ακαδημίας των Σκοπίων και καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Βελιγραδίου F.Papazoglou –Ostrogorsci. Εξίσου έντονα υποστηρίζει την ελληνικότητα των Βορειοηπειρωτών ο Βούλγαρος ακαδημαϊκός και καθηγητής του Πανεπιστημίου Σόφιας Vladimir Georgiev χαρακτηρίζοντας την τοπωνυμία της Βορείου Ηπείρου πανάρχαια και πληρέστατα ελληνική. Καθ’ ολοκληρίαν ελληνική είναι και η ανθρωπωνυμία των Βορειοηπειρωτών κατά τον ονομαστό Γάλλο καθηγητή του Πανεπιστημίου Νανσύ Olivier Masson. Σ’ αυτό προηγείται ο Ρουμάνος ακαδημαϊκός και καθηγητής του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου Padu Vulpe, ο οποίος ενωρίς ερανίζεται και στοιχεία λατινικής ανθρωπωνυμίας εύχρηστα από Βορειοηπειρώτες. Ο Πρόεδρος της Ρουμανικής Δημοκρατίας λησμόνησε ότι ο πρώτος αρχηγός του ρουμανικού κράτους A.A. Sturdza προειδοποιούσε για την ανυπαρξία Ρουμάνων στην Αλβανία, καθώς και στις υπόλοιπες βαλκανικές χώρες, με τον τίτλο της υπέροχης και περιεκτικής συγγραφής του: Η Ρουμανία δεν ανήκει στην καθ’ αυτήν βαλκανική χερσόνησο ούτε ως έδαφος ούτε ως φυλή, ούτε ως κράτος (Βουκουρέστι 1904). Πρόσθετη προειδοποίηση, επιστημονικά η πλέον ενδεδειγμένη, οφείλεται στον Ι.Haikin, «Η Ρουμανία δεν είναι χώρα βαλκανική» (Bulentinul Societatii Regale Romane de Geografie, 38,1919,232 κε). Αισθητότατα πιο εξειδικευμένα μας ενημερώνει ο Ioan Mitrea, κατά τον οποίο η εθνογένεση του ρουμανικού λαού έλαβε χώραν στην Καρπαθιο-δουναβική περιοχή, η οποία αντιστοιχεί στο έδαφος της αρχαίας Δακίας (Carpica,9,1977,39). Βαρύνουσα γνώμη διατυπώνει και προσωπικότητα με διττή ιδιότητα, επιστημονική και πολιτική. Καθηγητής του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου και Ακαδημαϊκός, που διετέλεσε και υπουργός Εξωτερικών και πρωθυπουργός της Ρουμανίας, η δε καταγωγή του έχει ρίζες στην Αλβανία, όταν προσκλήθηκε από τον Αλέξανδρο Παπαναστασίου στην Αθήνα για το διαβαλκανικό συνέδριο, αρνήθηκε απαντώντας ως εξής: «Όσον αφορά εμάς: ή είμαστε βαλκανικοί και τότε πρέπει να μετοικήσουμε από τα Καρπάθια, ή είμαστε Καρπαθιακοί και δεν έχουμε τίποτα στα Βαλκάνια. Αν και πολιτεύομαι, τούτο δεν με υποχρεώνει σε τόση άγνοια, όπως άλλους, που πήγανε στο συνέδριο». Ομολογουμένως προκαλεί κατάπληξη και η θέση ενός γνησίου Ρουμάνου, ο οποίος ως καθηγητής του Πανεπιστημίου Κοπεγχάγης συμμετέχει σε διεθνές συνέδριο στο Μόναχο, όπου ανακοινώνει ότι η ρουμανική γλώσσα δεν είναι «βαλκανική». Ο ίδιος δε δέχεται ως έγκυρη και την πληροφορία του Ιωάννου Λυδού, ο οποίος επιλεγμένος από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό ως διοικητής του θέματος Ευρώπη, όπως τότε αποκαλούσαν τα Βαλκάνια, σε σύγγραμμά του, επιγραφόμενο «Περί των αρχών της Ρωμαίων πολιτείας», καταχωρίζει και τα επόμενα: «Τα περί την Ευρώπην πραττόμενα πάντα την αρχαιότητα διεφύλαξεν εξ ανάγκης, διά το τους αυτής οικήτορας, και περ Έλληνας εκ του πλείονος όντας, τη των Ιταλών φθέγγεσθαι φωνή και μάλιστα τους δημοσιεύοντας...» (βλ. A.G. Lazarou, « Les Valagues balkanigues», ΕΕΒΣ, ΜΘ’, 1994-1996, 95) Φυσικά ο Lozovan δεν είναι ο μόνος από τους Ρουμάνους, που θεωρούν αξιόπιστη και έγκυρη τη μαρτυρία του Ιωάννου Λυδού. Εντυπωσιακά δημοσιεύματα έδωσαν και πολύ ενωρίτερα γνωστοί ακαδημαϊκοί, Vasile Parvan, R. Vulpe, G.Bratianu, I.I.Russu, κατεξοχήν δε ο Poghirc, ο οποίος απέδειξε και την πλήρη ελληνικότητα του γλωσσικού και εθνολογικού υποστρώματος όλης της ελληνικής χερσονήσου, στην οποία περιλαμβάνεται η Βόρειος Ήπειρος. Βέβαια τα πρωτεία αξιολογήσεως της πληροφορίας κατέχει ο Γάλλος Leon Lajoscade στη Σορβόννη, του κύκλου ερευνητών Γιάννη Ψυχάρη, Ηπειρώτη, της δε πλατύτερης γνωστοποιήσεως και προβολής ο σύγχρονός μας καθηγητής του Πανεπιστημίου Λιέγης Michel Dubuisson. Δυστυχώς δεν έχουν εκλείψει αποφύσεις της παλαιότερης προπαγάνδας, που ήδη έχουν εκθέσει την UNESCO και παρέσυραν σε αβάσιμο διάβημα τον σημερινό πρόεδρο της Δημοκρατίας της Ρουμανίας, από τον οποίο απέκρυψαν επιστημονική αποκάλυψη του Lorga, όταν ερευνούσε τα Πολωνικά αρχεία, βλέποντας ότι οι Βλάχοι της σημερινής Αλβανίας, Μοσχοπολίτες, δήλωναν στις τοπικές Πολωνικές Αρχές ότι είναι Γραικοί! Έλληνες! (Όσοι ενδιαφέρονται για πλήρη τεκμηρίωση: στα Ευρετήρια δημοσιευμάτων του αρθρογράφου: 1) Αχ. Γ. Λαζάρου, καταγωγή και επίτομη ιστορία των Βλάχων της Αλβανίας. Έκδοση και στην αλβανική γλώσσα. Ιωάννινα 1994. 2) Ελληνισμός και λαοί νοτιοανατολικής Ευρώπης, τόμοι Α’, Β’, Γ’, Δ’, Αθήνα 2009-2010) Αχιλλέας Γ. Λαζάρου. Ρωμανιστής-Βαλκανολόγος, Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Αθηνών, τ. Charge de cours a la Sorbonne(Paris IV)

Ζήτημα «βλάχικης μειονότητας»

Αναγνώριση των Αρουμούν ζητεί από τα Τίρανα το Βουκουρέστι, που μπαίνει στο γεωπολιτικό παιχνίδι βαλκανικής επιρροής με εργαλείο τις μειονότητες.

Μετά την Τουρκία και την Ουγγαρία, προσπαθεί να μπει και η Ρουμανία στο γεωπολιτικό παιχνίδι επιρροής στα Βαλκάνια, με όπλο τις μειονότητες.

Την αναγνώριση των Βλάχων της Αλβανίας ως επίσημης εθνικής μειονότητας (μαζί με τους Ελληνες, τους Σλαβομακεδόνες και τους Μαυροβούνιους) ζήτησε ο πρόεδρος της Ρουμανίας, Τραϊάν Μπασέσκου, από τον Αλβανό ομόλογό του, Μπαμίρ Τόπι. «Του εξήγησα τη σημασία της αναγνώρισης των Αρουμούν ως εθνικής μειονότητας, που θα απολαμβάνει όλα τα δικαιώματα των άλλων μειονοτήτων της Αλβανίας, όπως συμβαίνει με την αλβανική μειονότητα στη Ρουμανία», δήλωσε στους δημοσιογράφους ο Μπασέσκου.

Αιφνιδιασμένος ο Αλβανός πρόεδρος, του απάντησε πως η κοινότητα των Αρουμούν αναγνωρίζεται ως εθνογλωσσική, με βάση τις δύο τελευταίες εκθέσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης. Σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι βλαχόφωνοι της Αλβανίας δεν ξεπερνούν το 1% του πληθυσμού, ενώ λεπτομερής καταγραφή των εθνικών μειονοτήτων έχει να γίνει από την εποχή του κομμουνισμού! Αυτό τον καιρό βρίσκεται σε εξέλιξη απογραφή του Αλβανικού Ινστιτούτου Στατιστικής, που αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2011. Τόσο οι Ελληνες της Αλβανίας όσο και οι άλλες μειονότητες θα δηλώσουν την εθνική τους ταυτότητα βάσει της αρχής του αυτοπροσδιορισμού.

Η «επιθετική» κίνηση Μπασέσκου δεν ήταν απλώς αντιπερισπασμός για το Κοσσυφοπέδιο, στη μη αναγνώριση του οποίου επιμένει σταθερά η Ρουμανία, λόγω της ουγγρικής μειονότητας στο έδαφός της.

Η Ρουμανία φιλοδοξεί να αναδειχθεί σε ενεργό παίκτη στα δυτικά Βαλκάνια, κάτι που επιβεβαιώθηκε από τα τεχνολογικά και λιμενικά πρωτόκολλα συνεργασίας, που υπέγραψε ο Μπασέσκου στην Αλβανία, μεταφέροντας το ενδιαφέρον Ρουμάνων επενδυτών για την ανανεώσιμη ενέργεια, τον τουρισμό και τα ορυχεία της.

Αλλωστε, κατά τη συνάντηση με τον πρωθυπουργό Σαλί Μπερίσα, ο Ρουμάνος πρόεδρος επαναβεβαίωσε τη στήριξη της χώρας του στην ευρωπαϊκή πορεία των Τιράνων, προαναγγέλλοντας την κατάργηση της βίζας για τους Αλβανούς έως το 2011.

Κόσοβο.

Για να μη διαταράξει το καλό κλίμα, ο Μπασέσκου διευκρίνισε πως η Ρουμανία αντιτίθεται στην ανεξαρτησία του Κοσσυφοπεδίου «όχι επειδή δεν σέβεται τους Κοσοβάρους, αλλά από σεβασμό στο διεθνές δίκαιο».

Μαζί με τη Σλοβακία και τη Σερβία, η Ρουμανία αποτελεί στόχο της επιθετικής εθνικιστικής πολιτικής, που ασκεί η νέα δεξιά κυβέρνηση της Ουγγαρίας. Πρόσφατα η ουγγρική Βουλή ψήφισε σχεδόν ομόφωνα την «αυτόματη» απονομή ουγγρικής ιθαγένεια στους εκατοντάδες χιλιάδες «καταπιεσμένους» Ούγγρους των γειτονικών χωρών, θέλοντας κυρίως να πικάρει τη Σλοβακία.

Η κυβέρνηση της Μπρατισλάβας αντέδρασε σπασμωδικά, απειλώντας με αφαίρεση της σλοβακικής ιθαγένειας όσους πολίτες ουγγρικής καταγωγής επιλέξουν την «αγκαλιά» της μητέρας-πατρίδας. Και να φανταστεί κανείς ότι οι δύο χώρες είναι μέλη της ΕΕ, αντιμέτωπες με σοβαρότατα οικονομικά προβλήματα.

Φυσικά το «χοντρό παιχνίδι» στην περιοχή γίνεται από τον «Μέγα Προστάτη των Μουσουλμανικών Μειονοτήτων», Αχμέτ Νταβούτογλου. Επί των ημερών του η νεο-οθωμανική διπλωματία κατάφερε να αποκτήσει λόγο για τα τεκταινόμενα στη Βοσνία, να αναγορευθεί σε προστάτη των μουσουλμάνων του Κοσσυφοπεδίου και της ΠΓΔΜ, να αποκτήσει οικονομικό προγεφύρωμα στη Σερβία και να αναβαθμίσει τον παραδοσιακό πατερναλισμό της Αγκυρας απέναντι στους μουσουλμάνους της Βουλγαρίας και της Δυτικής Θράκης.

ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΑΤΟΣ / ΕΘΝΟΣ

Δραστηριοποίηση Ρουμάνων προς ανακίνηση ‘βλάχικου’ ζητήματος

Δραστηριοποίηση Ρουμάνων προς ανακίνηση ‘βλάχικου’ ζητήματος

Η ελληνική πολιτεία αδιαφορεί πλήρως (για να μην πούμε ότι υπάρχουν και παράγοντες που ενισχύουν) για την κινητικότητα των Ρουμάνων προς ανακίνηση ‘βλάχικου ζητήματος’. Σε ‘συνέδριο’ που έγινε στη Μοσχόπολη της Β. Ηπείρου φάνηκε ότι επιχειρείται -εκ του μη όντος- η δημιουργία ‘βλαχικής εθνότητας’, με τον Έλληνα πρόξενο να δηλώνει ότι δεν ενδιαφέρεται το ΥΠΕΞ για το θέμα. Ούτε η Ε.Υ.Π. όμως πήρε...

... στα σοβαρά την υπόθεση, παρά τις εκκλήσεις Ελλήνων για την εμφάνιση περίεργων τύπων και συναντήσεων, τόσο στα Μεγάλα Λιβάδια του Κιλκίς, όσο και στο Σκρα.

Πρέπει να είναι ηλίθιος κάποιος ή συνειδητός πράκτορας για να μη αντιλαμβάνεται τη σοβαρότητα του γεγονότος. Πέραν των άλλων, ενδεχόμενη δημιουργία εθνότητας, όπως προσπαθεί ο Σόρος -που του έχουν αναθέσει τα Βαλκάνια- θα απαιτήσει και έδαφος για να τη στεγάσει. Εδώ και χρόνια, οι ‘πολιτιστικές’ εκδηλώσεις στις Πρέσπες, ετοιμάζουν το έδαφος. Και οι ξενόφερτοι ή ‘ελληνόφωνοι’ πολιτικοί δεν ενδιαφέρονται. Αυτοί που δηλώνουν όμως ότι είναι πατριώτες;
«Σάρισσα»

Δημιουργούν βλάχικη εθνότητα στα Σκόπια

 Δημιουργούν βλάχικη εθνότητα στα Σκόπια

Κι άλλες φορές μιλήσαμε, κι άλλες φορές θα μιλήσουμε. Είναι σοβαρό το θέμα και έχουμε χρέος να δραστηριοποιηθούμε ως πολίτες. Ο πολιτικός κόσμος δεν ενδιαφέρεται (δεν επιτρέπει ο Ρόντος), ως εκ τούτου το βάρος πέφτει σε πολίτες και φορείς, όπως άλλωστε συνέβαινε κατά την πολυχιλιετή ιστορία μας. «Το μάθημα ‘Γλώσσα και πολιτισμός των Βλάχων’ θα παρακολουθήσουν περίπου 700 μαθητές από διάφορες πόλεις, μεταξύ των οποίων και δύο παιδιά, που δεν ανήκουν στην βλάχικη κοινότητα», γράφει η σκοπιανή εφημερίδα ‘Βect’. Τρία βιβλία υπάρχουν για τους Βλάχους...

... των Σκοπίων, για την Τρίτη, την Τετάρτη και την Πέμπτη τάξη της εννιάχρονης βασικής εκπαίδευσης, όπως ανακοινώθηκε από το Υπουργείο Παιδείας και Επιστημών. Το μάθημα αυτό εισήχθη στα σχολεία το σχολικό έτος 2008-09, είναι προαιρετικό αλλά η παρακολούθησή του υπόκειται σε μαθησιακό έλεγχο όπως όλα τα άλλα μαθήματα.

«Με τη νέα αξιολόγηση της εννιάχρονης βασικής εκπαίδευσης, τα βλάχικα, όπως και άλλες γλώσσες μικρών εθνοτήτων (sic), μπαίνουν σε υψηλότερο επίπεδο σπουδών, αν και είναι, προαιρετικό μάθημα. Τα βιβλία που εκδόθηκαν είναι πολύ σημαντικά για την αξιοπρέπεια των Βλάχων, αφού γίνονται δεκτοί ως πολίτες με την εθνική ιδιότητα τους, στην κοινωνία. Έτσι διατηρείται η διαφορετικότητα ως προς τον πολιτισμό και τις παραδόσεις», δήλωσε ο υπουργός Παιδείας, Νίκολα Τοντόροφ, παρουσιάζοντας τα νέα σχολικά εγχειρίδια, όπως μας το μεταφέρει ο ‘εχέδωρος’.

Με παρέμβασή της, εξάλλου, η Μαρία Νικόλοβα, σύμβουλος στο τμήμα ενίσχυσης της εκπαίδευσης των εθνοτικών κοινοτήτων στα Σκόπια, τόνισε ότι είναι η πρώτη φορά στην ιστορία των Βλάχων που αντιμετωπίζονται όπως οι άλλες εθνικότητες της χώρας. «Τα βιβλία είναι σύμβολα ισότητας και υλοποίηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων», δήλωσε ο Νικόλοβα.

Θα βρεθούν σίγουρα γραικύλοι στον ελλαδικό χώρο, που με 30 αργύρια θα δημιουργήσουν άσχημες καταστάσεις στη χώρα μας. Ακούει κανείς;
«Σάρισσα»

Επιτυχημένο το 11ο Συμπόσιο Ιστορίας των Βλάχων

Επιτυχημένο το 11ο Συμπόσιο Ιστορίας των Βλάχων

Σεπ 15 |09:01 πμ

Με ιδιαίτερη επιτυχία και με τη συμμετοχή 300 και πλέον συνέδρων, ολοκληρώθηκαν οι εργασίες του 11ου Συμποσίου Ιστορίας – Λαογραφίας και Βλάχικης παραδοσιακής μουσικής και χορού που πραγματοποιήθηκε το προηγούμενο Σαββατοκύριακο στην Κλεισούρα Καστοριάς.

Η διοργάνωση του Συμποσίου ανήκει στην Πανελλήνια Ομοσπονδία Πολιτιστικών Συλλόγων Βλάχων, το Δήμο Κλεισούρας και τους τοπικούς πολιτιστικούς συλλόγους.
Οι εργασίες του Συμποσίου ξεκίνησαν το Σάββατο το απόγευμα και ολοκληρώθηκαν το μεσημέρι της Κυριακής. Στην εναρκτήρια εισήγηση ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Βλάχων Μιχάλης Μαγειρίας τόνισε πως η πρωτοβουλία αυτή στοχεύει στη διεπιστημονική και ψύχραιμη έρευνα των θεμάτων που αφορούν στους Βλάχους.
Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυναν ο δήμαρχος Κλεισούρας Ιωάννης Τόμου, ο Νομάρχης Καστοριάς Κωνσταντίνος Λιάντσης και ο βουλευτής Καστοριάς Ζήσης Τζηκαλάγιας.
Ακολούθησαν ενδιαφέρουσες εισηγήσεις δεκάδων επιστημόνων και ερευνητών, που φώτισαν επιμέρους πτυχές της βλάχικης παρουσίας στην περιοχή της Μακεδονίας, με ανακοινώσεις που κάλυψαν τόσο την τοπική διάσταση, όσο και την ευρύτερη, σε σχέση με το πολιτικό πλαίσιο και τις ιστορικές του παραμέτρους.

φωτογραφία αρχείου

Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΟ-ΒΛΑΧΩΝ

 

Η ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ

ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΟ-ΒΛΑΧΩΝ

Αχιλλέα Λαζάρου

«ΒΛΑΧΟΙ ΚΑΙ ΚΡΑΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΛΕΙΨΕΙΣ» των εκδόσεων Πελασγός

 

     Τι είναι οι Βλάχοι-Αρμάνοι:

Ο Γάλλος καθηγητής του Πανεπιστημίου Nancy Ε. Will επισημαίνει τα μέτρα, που λαμβάνουν οι Ρωμαίοι για την ανακούφιση των απλών Μακεδόνων, όπως μείωση κατά 50% της φορολογίας, παροχή δυνατοτήτων εξευρέσεως εργασίας, ιδίως στην διαφύλαξη των βορίων συνόρων της Μακεδονίας με τα praesidia armata, συνάμα δε των συγκοινωνιακών κόμβων προς εξασφάλιση της ελεύθερης μεταφοράς αγαθών και μετακινήσεως επισκεπτών, κρατικών υπαλλήλων, στρατευμάτων, οπότε και η γλωσσική επίδραση αποβαίνει αναπόφευκτη. Οι hertzberg, Feyel, Oost, Lozovan, Hammond, Eck, Sarikakis, Papazoglou, διευρύνουν τον ορίζοντα ευκαιριών, οι οποίες προσφέρονται στους Έλληνες για ενεργό συμμετοχή τους στην πολιτική-στρατιωτική ζωή της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας με την εκλατίνισή τους.

Εξ άλλου με τις καίριες επισημάνσεις εμφανίσεως νησίδων ή ζωνών λατινοφωνίας στην ελληνική χερσόνησο από τους Lafoscade, κατά τα τέλη του 19^ου αιώνα, Pinon, M. Rostovtzeff, Bratianu κ.α., καθώς και τοπωνυμιών λατινογενών από Capidan, Θαβώρη, Λιόλιο, Poghirc κ.α., η αποδοχή της αυτοχθονίας των Βλαχοφώνων του ελληνικού χώρου από Ρουμάνους, Parvan, R. Vulpe, S. Puskariu, Al. Procopovici, D. Maniou, συνακόλουθης ίσως για μερικούς της βαθμιαίας ενδόσεως του Th. Capidan -που έως τότε είναι το σημείο αναφοράς για την από βορρά προέλευση των Βλάχων και έκτοτε μεταμορφώνεται σε πολέμιο των υποστηρικτών της καθόδου αποτολμώντας και επίκριση κατά Weigand για την εμμονή του στην ξεπερασμένη θεωρία - η αποδεδειγμένης αντίστροφης από νότο προς βορράν κινήσεως Βλαχοφώνων, κατά τους Densusianu, Siadbei, Garde κ.α., τα τεκμήρια εκλατινίσεως Ελλήνων είναι πλέον αναμφισβήτητα.

       Ομολογουμένως υπάρχουν άφθονα παντού, όπου ζουν και δρουν Έλληνες, από Ανατολή σε Δύση. Για τη Βαλκανική και ακριβέστερα για την Δοβρουτσά τα αποτελέσματα των ερευνών των Ρουμάνων ακαδημαϊκών και καθηγητών του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου R. Voulpe και D. Pippidi είναι απόλυτα πειστικά. Στη Δύση και συγκεκριμένα στη Γαλατία, αν και ονομάζεται Gallia Greaca, οι Έλληνες όχι μόνο ομιλούν λατινικά, μάλιστα και ενωρίτερα της ρωμαϊκής κατακτήσεως, αλλά και διδάσκουν τη λατινική γλώσσα, όπως επιγραφικά διαπιστώνεται και όπως πιστεύουν οι Egger, Benoit κ.α. Εξ ίσου ισχυρές μαρτυρίες πιστοποιούν λατινοφωνία και στη μητροπολιτική Ελλάδα, σύμφωνα με τα πρόσφατα μελετήματα των Helly, Hatzopoulos κ.α., που αφορούν στη Θεσσαλία, Μακεδονία, Ήπειρο και των Dubuisson, Lozovan, Poghirc για το σύνολο του Ελληνισμού. Οι τρεις τελευταίοι προσκομίζουν πρόσθετα επιχειρήματα αποτιμώντας ταυτόχρονα κατ' αξίαν το εξαιρετικά ενδιαφέρον χωρίο του Βυζαντινού χρονογράφου Ιωάννη Λυδού, στο οποίο τον 6^ο αιώνα, επί Ιουστινιανού, οι Έλληνες παρουσιάζονται στην Ευρώπη (Βαλκανική) να υπερέχουν δημογραφικά, αλλά να λανθάνουν λόγω γλωσσικής παραλλαγής, λατινοφωνίας, βλαχοφωνίας.

Εν τέλει, λαμβάνοντας υπ' όψη την άποψη του Garde, σύμφωνα με την οποία ο αφανισμός από την Βαλκανική των εκρωμαϊσμένων - βλαχοφώνων Θρακών συντελείται με την μετάβασή τους στην Δακία και την ακριβή πληροφορία του Ρουμάνου ακαδημαϊκού Rosetti για εκδημία του τελευταίου εκρωμαϊσμένου Ιλλυριού, Ιλλυριο-Βλάχου, κατά τα τέλει του 19^ου, 1898, οι απομένοντες σύγχρονοι μας Βλαχόφωνοι της Βαλκανικής είτε εντός των ιστορικών ορίων του μητροπολιτικού Ελληνισμού είτε πέρα του Ελλαδικού χώρου λόγω της περίφημης και αδιάλειπτης αποδημίας είναι ελληνικής καταγωγής, όταν άλλως τε  η αυτοχθονία  των Βλαχοφώνων στην Μακεδονία είναι, κατά τον A. Failler, δεδομένη, η δε καταγωγή των Μακεδόνων, κατά τον Poghirc, ελληνική.

Εν τούτοις το γεγονός ότι σύμφωνα με την ακραιφνή και ανεπηρέαστη επιστήμη οι Βλαχόφωνοι είναι αδιαφιλονίκητα Έλληνες δεν σημαίνει εφησυχασμό και υποτίμηση της επικαιρότητας του Βλαχικού Ζητήματος ούτε επιτρέπει ψευδαίσθηση ανυπαρξίας κινδύνου, κατά το δήθεν ανύπαρκτο και ακίνδυνο «Μανεδονικό», που εκκρεμεί επώδυνα. Αντίθετα υπαγορεύει:

α) Άμεση και έγκυρη ενημέρωση αρμοδίων και αναρμοδίων της ελληνικής πολιτείας, όλων των πολιτών, ιδίως των νέων, για τους οποίους αρκούν δυο αποσπάσματα από τις συγγραφές του Ιωάννη Λυδού και Κωνσταντίνου Κούμα, καίρια σχολιασμένα και καταχωρημένα σε σχολικό εγχειρίδιο, χωρίς συνολικά να υπερβαίνουν τις δύο σελίδες, με πρόσθετο σκοπό τον περιορισμό και των συχνών ακυρολεξιών, χρήσεων των όρων Βλάχων-Κουτσοβλάχων υποτιμητικά, περιφρονητικά, υβριστικά, εξυπηρετικά κάθε μορφής προπαγάνδας.

β) Ανεύρεση των αποδεδειγμένα επαϊόντων και επιλογή κατά τρόπο διαφανή, αμερόληπτο και αντικειμενικό, προπάντων μη κομματικό, των καταλλήλων για την προσήκουσα παρακολούθηση του Βλαχικού Ζητήματος στα κέντρα λήψεως αποφάσεων, εσωτερικού-εξωτερικού, και επίδοση της ενδεδειγμένης κατά περίπτωση γνωματεύσεως σε κάθε αιτούντα, πολιτειακή και πολιτική ηγεσία, βουλευτές, ευρωβουλευτές και εκπροσώπους φορέων, στους οποίους τίθεται το ζήτημα, ώστε να προλαμβάνονται οποιεσδήποτε δεσμεύσεις και να διασφαλίζεται συντονισμός δράσεως σε περιστάσεις εξάρσεως ή αναζωπυρώσεως, οπότε και ενδείκνυται οι επαΐοντες να είναι κοινοί για όλους και χωρίς κομματική ούτε δημοσιοϋπαλληλική εξάρτηση, οι δε αποζημιώσεις τους σε μη ζηλευτό επίπεδο. Διότι τότε οι άριστοι επιστήμονες και ενσυνείδητοι Έλληνες ενδέχεται να καταλάβουν τις κατάλληλες θέσεις, οι οποίες δεν επιδιώκονται από επιτήδειους, δικτυωμένους κομματικά, πολιτικά ή παραπνευματικά με κίνητρα ιδιοτελή.

γ) Ενεργό, δυναμική, αδιάλειπτη συμπαράσταση από όλους στους Βλαχόφωνους, που μάχονται στην πρώτη γραμμή κατά των δυνάμεων παραπληροφόρησης και παραπλάνησης ανύποπτων πολιτών, οι οποίες ενεργούν ανενδοίαστα σαν «εκτροφεία μειονοτικών»!

 

Η Ιστορία και η Παρουσία των Βλάχων στην Αλβανία

Μιά από τις σημαντικές πληθυσμιακές ομάδες που συγκροτούν την σύγχρονη Αλβανική κοινωνία είναι οι Βλάχοι. Στην Αλβανία αποκαλούνται Κουτσόβλαχοι, Βλάχοι (Vllah) Τσοπάνοι (Ciobanb), Γκόγκοι (Gog)
Του Αχιλλέα Γ. Λαζάρου *
Με εξαίρεση τους Μεγλενο-Βλάχους. των οποίων η πλει­ονότητα είναι πλέον εκτός και μακράν των Μογλενών, της Αλμωπίας, και τους Ιστριο-Βλάχους. που σκωπτικά ονομάζονται Cici ή Cirebiri. όλοι οι άλλοι με το κοινό όνο­μα ΚουτσόΒλαχοι, αυτοαποκαλούνται Αρμάνοι. Ο όρος παράγεται από τη λέξη Ρωμανός (Romanus) και το πα­νάρχαια ελληνικό προθετικό a-, που προτάσσεται του συμφώνου ρ προς διευκόλυνση της προφοράς. Στην Αλ­βανία οι Βλάχοι αντί του προθετικού α- χρησιμοποιούν διπλό ρ, προφέροντας αυτό παχύτερα και μακρότερα, οπότε σχηματίζεται ο όρος με τη μορφή Rremer. που αντιστοιχεί στον ελληνικό Ρωμαίοι. Έως δε το διάταγμα του Καρακάλλα (212 μ.Χ.) με αυτόν τιτλοφορούνται μό­νον όσοι απολαύουν του δικαιώματος του Ρωμαίου πο­λίτου, οι μετέπειτα Βλάχοι.
Στον όρο Ρωμάνος ενυπάρχει η αρχική πολιτική έννοια και η ιδιότητα του λατινοφώνου, αλλά κατ’ αποκλειστι­κότητα στο χώρο, που παραμένει εντός της επικράτειας του ανατολικού ρωμαϊκού κράτους, του Imprerium Romanum, που δηλώνεται με τον όρο Ρωμανία. «Ότι ο λαός – γράφει ο καθηγητής Κουρούσης – της λεγομένης Ρωμανίας δεν είναι Ρωμαίοι την φυλήν, αλλά Ελληνες φαίνεται ότι ήτο κοινή συνείδησις και κατά τους προ της επί Μακεδόνων βασιλέων αναγεννήσεως των Γραμμά­των. ως προκύπτει και εκ των ανωτέρω μαρτυριών και εκ του εξής χωρίου λαϊκωτέρου κειμένου, της Αποκαλύψε- ως του ψευδο-Μεθοδίου Πατάρων (7ος αι.), όπου περί των αναμενομένων άλλως εσχάτων της Κωνσταντινου­πόλεως λέγεται: «… επαναστατήσεται επ’ αυτούς (sc. τους Ισμαηλίτας κατά την άλωσιν της πόλεως) βασιλεύς Ελλήνων, ήτοι Ρωμαίων, μετά μεγάλου θυμού…».
Πέραν του λογίου τύπου Ρωμανία κυκλοφορούνται και δημώδεις με αξιόλογες φωνητικές μεταβολές. Στο Χρο-νικόν του Γαλαξειδίου σημειώνεται: «ούλη την Ελλάδα, που την ελέγασι Ρουμανία»! Αυτής συνέχεια είναι η Ρού­μελη των χρόνων της Τουρκοκρατίας. Αλλά απ’ άλλες πη­γές ο διάσημος βυζαντινολόγος Βασίλιεφ αρύεται τύπον εξαιρετικά ενδιαφέροντα. Συγκεκριμένα αποκαλύπτει ότι οι Ελληνες ονομάζουν τη χώρα τους Armania: «… Les Grecs appellent leur pays Armania (Romania)…». Η ανυ­πολόγιστη πράγματι αξία της περικοπής έγκειται στη σύ­μπτωση, κατά την οποία οι Κουτσόβλαχοι των βαλκανι­κών χωρών αυτοαποκαλούνται Αρμάνοι, οπότε σημαίνει ότι είναι οι Ελληνες της Αρμονίας. Η δε καίρια σπουδαι- ότητά της συνάγεται και από την απόλυτη παρασιώπη- σή της από τους Ρουμάνους, οι οποίοι αποκλείεται να μην έχουν διαβάσει το σχετικό δημοσίευμα του Ρώσου συγγραφέα ή, τουλάχιστον, την επαναδημοσίευση από τον Ελληνα ακαδημαϊκό και καθηγητή του Πανεπιστημί­ου Αθηνών Διονύσιο Ζακυθηνό.
ΕΚΛΑΤΙΝΙΣΗ ΕΛΛΗΝΩΝ
Οσοι τυχόν διατηρούν ακόμα κάποια επιφύλαξη για εκλατίνιση Ελλήνων μπορούν να ενημερωθούν εγκυρότατα από αυτόπτη μάρτυρα και άριστο γνώστη των συμβαι­νόντων στο ανατολικό ρωμαϊκό κράτος, αξιωματούχο, πολιτικό και συγγραφέα (5ου-6ου αι.), τον χρονογράφο Ιωάννη Λυδό. Μάλιστα, επειδή αναφέρεται στη Βαλκα­νική. η οποία τότε φέρει το παλαιότατο πραγματικό όνο­μα Ευρώπη, πέραν της μαρτυρίας για ύπαρξη Ελλήνων χρηστών της ιταλικής (προφ. λατινικής) γλώσσας φωτί­ζει και δημογραφικά την κατάσταση του Ελληνισμού στον ευαίσθητο βαλκανικό χώρο: «Νόμος αρχαίος ήν πάντα μεν τα οπωσούν πραττόμενα παρά τοις επάρχοις. τάχα δε και ταις άλλαις των αρχών, τοις Ιταλών εκφωνείσθαι ρήμασιν… τα δε περί την Ευρώπην (δηλαδή Βαλκανική, Χερσόνησο του Αίμου) πραττόμενα πάντα την αρχαιό­τητα διεφύλαξεν εξ ανάγκης, διό το τους αυτής οικήτορας καίπερ Έλληνας εκ του πλείονος όντας, τη των Ιτα­λών φθέγγεσθαι φωνή και μάλιστα τους δημοσιεύοντας». Σαφέστατα ο Βυζαντινός συγγραφέας ομιλεί για Ελλη­νες, που χρησιμοποιούν τη γλώσσα των Ιταλών, τη λατι­νική, δηλαδή για Ελληνοβλάχους, αφού το δεύτερο συν­θετικό σημαίνει λατινόφωνος. και προσθέτει ότι οι εκλατινισμένοι Ελληνες, οι Βλάχοι, οι Αρμάνοι. υπερτερουν κιόλας στη Βαλκανική, «διά το τους αυτής οικήτορας καί­περ Ελληνας εκ του πλείονος όντας, τη των Ιταλών φθέγ­γεσθαι φωνή»».
Η ύπαρξη Ελλήνων – εκτός των ιστορικών συνόρων του συμπαγούς ελληνικού κόσμου – εγκατεστημένων μόνι­μο ή κατά χρονικά διαστήματα εμπορευομένων διά­σπαρτα σε ολόκληρη τη Ν.Α. Ευρώπη πιστοποιείται από το άφθονο και πολύτιμο επιγραφικό υλικό. Αρκεί επι­γραμματική αναφορά στην εμπεριστατωμένη μελέτη των ευρημάτων στο χώρο της σημερινής Βουλγαρίας από τον ακαδημαϊκό και καθηγητή του πανεπιστημίου της Σόφιας G. Mihailov, ο οποίος δεν περιορίζεται στην αρχαιολο­γική αποτίμηση, αλλά προχωρεί και στη γλωσσολογική κατάταξη και αξιολόγηση. Ομολογουμένως δε πολυσχιδέστερο είναι το έργο Ρουμάνων ιστορικών, αρχαιολό­γων και γλωσσολόγων, των οποίων ενδεικτικά μνημο­νεύονται τα ονόματα Parvan, Lambrino, Pippidi, Berciu, Stati. Χαρακτηριστικά ο πρώτος σε δημοσίευμα για την ελληνική και ελληνιστική διείσδυση στην κοιλάδα του Δουνάβεως αποκαλεί τον μεγάλο ποταμό «ελληνικό» λό­γω του πλήθους Ελλήνων, που κινούνται στην υδάτινη λεωφόρο ασκώντας διαμετακομιστικό εμπόριο, συνάμα δε διαδίδοντας τον ελληνικό πολιτισμό. Η κίνηση Ελλή­νων στον Δούναβη τονώνεται κατά τους ρωμαϊκούς χρό­νους, προ και μετά την κατάκτηση της Δακίας από τους Ρωμαίους. Εκτός της εμπορικής, ναυτιλιακής, οικονομι­κής, καλλιτεχνικής, πνευματικής, επιστημονικής δρα­στηριότητας οι Ελληνες διακρίνονται και στη διοίκηση, δημόσιες σχέσεις, διπλωματία, δεξιότητες, τις οποίες επιζητούν τόσο οι ηγέτες των Δάκων όσο και οι Ρωμαί­οι. Εύγλωττο παράδειγμα για την πρώτη περίπτωση απο­τελεί ο Ακορνίων από τη Διονυσόπολη (σημ. Balcic της Βουλγαρίας), ο οποίος ως ««υπουργός Εξωτερικών»» της Δακίας επί Βυρεβίστα διαπραγματεύεται συνεργασία του βασιλιά των Δακών με τον Πομπήιο, η δε συνάντηση ορί­ζεται στην Ηράκλεια Λυγκηστίδα της Μακεδονίας! Ρωμαίοι πολίτες ελληνικής καταγωγής, γνώστες της λα­τινικής, κατ* ακολουθίαν δε Ελληνόβλαχοι. υπάρχουν στον Δούναβη έναν αιώνα και μισό προ της ρωμαϊκής κα­τακτήσεως της Δακίας. Μάλιστα σταδιοδρομούν σε όλους τους τομείς, όπως άλλοτε ενωρίτερα, ενδεχομένως δε και καλύτερα σε κλάδους εξειδικευμένους. Για τον ιδιά­ζοντα εκρωμαϊσμό τους ο ακαδημαϊκός και καθηγητής του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου D.M. Pippidi με βά­ση τις επιγραφικές πηγές μας πληροφορεί ότι στα ηγε­τικά στρώματα συντελείται κατά το πλείστον απότομα και ανεπαίσθητα ως προς τον τρόπο ζωής και τις ελληνικές παραδόσεις.
ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΤΟΥΣ ΡΟΥΜΑΝΟΥΣ, ΑΛΒΑΝΟΥΣ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΟΥΣ
Χαρακτηριστική είναι η σκιαγράφηση των Βλάχων της Αλβανίας, συγκεκριμένα του Ελβασάν. από τον καθη­γητή του πανεπιστημίου της Σορβόννης Victor Berard, κατά τα τέλη του 19ου αιώνα: «… Η βλάχικη συνοικία του Ελβασάν. όπως και η άλλη του Πεκίνι, σημειώνει και αυτή έναν σταθμό στο μεγάλο εμπορικό δρόμο των Βλάχων από την Πίνδο στο Δυρράχιο. Οι Βλάχοι αυτοί έχουν τη δική τους εκκλησία, τη δική τους γλώσσα και τα δικά τους σχολεία… Και στα δυο τους σχολεία, αρ­ρένων και θηλέων, η διδασκαλία γίνεται στα Ελληνι­κά… Ελληνικός ο κλήρος τους. ελληνική και η λει­τουργία. Οι ίδιοι μιλάνε Βλάχικα στη συνοικία τους και Ελληνικά στο παζάρι… Και αυτοί επίσης στέλνουν σπουδαστές στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας. Κοντολο­γίς έχουν ελληνική συνείδηση και δηλώνουν Ελλη­νες…».
Θαυμαστότερη και τολμηρότερη αντίσταση στις πιέ­σεις Ρουμάνων – Αλβανών – Τούρκων για απάρνηση του εθνισμού τους. του Ελληνισμού, από εκείνη των Βλάχων των Τιράνων σπανίζει. Σύμψωνα με τα πορί­σματα αρχειακών ερευνών της καθηγήτριας του Πα­νεπιστημίου Ιωαννίνων Ελευθερίας Νικολαϊδου, το 1905. παραμονές της διαβόητης Απογραφής, «Οι βλαχόφωνοι των Τιράνων, πιστοί στην ελληνική ιδέα. με σθένος απάντησαν ότι τίποτε το κοινό δεν συνέδεε τη Ρουμανία μ’ αυτούς, οίτινες στερρώς εχόμενοι των πα­τρώων. δεν θα επιτρέψωσι σκάνδαλα και ζιζάνια και ότι σι υποσχέσεις αυτού (του Ρουμάνου Μπουριλεάνου) περι ιδρύσεως σχολής με πολλάς γλώσσας, και Εκκλησίας μεγαλοπρεπούς και προστασίας ισχυρός υπό την αιγίδα της Ρουμανίας, σκοπούσης, ως είπε, να συστήση και Προξενείον εν Δυρραχίω. δεν δύνα­νται να μειώσωσι την απεριόριστον αγάπην των προς την Ελλάδα. Πρόσθεσαν επίσης πως κόθε απόπειρα δελεασμού τους με χρήματα ή άλλα μέσα θα ναυα­γούσε, όπως είχε γίνει στο παρελθόν. Ακόμη και αυτή η βία αν χρησιμοποιόταν από τους Βέηδες της περιο­χής, όπως είχε γίνει πριν πέντε χρόνια, ύστερα από συμφωνία των βέηδων με τη ρουμανική κυβέρνηση, δεν θα απέδιδε»».
Αντίθετα θέμα συνδέσεως ή οποιασδήποτε μορφής σχέσεως με την Ελλάδα δεν τίθεται. Διότι απλούστατα 

οι Βλάχοι της Αλβανίας αποτελούν τμήμα ελληνικό, αδιάσπαστο, αδιαίρετο, αδιάκριτο σε τέτοιο Βαθμό, ώστε ο Γάλλος ιστορικός και δημοσιογράφος, πολε­μικός ανταποκριτής της παρισινής εφημερίδας ««Χρό­νος» (Temps) κατά τη διάρκεια των βαλκανικών πολέ­μων, Rene Ruaux, διασχίζοντας την ενιαία τότε Ήπει­ρο από Βορρά προς νότο με συνοδό μάλιστα Βλάχο, μόλις στο Μέτσοβο, όπως ο ίδιος αφηγείται, αισθάνε­ται την ύπαρξη Βλάχων: «Η πόλη προσέφερε στην περιέργειά μου πρόσθετο ενδιαφέρον. Εδώ θα συνα­ντούσα επιτέλους τους ονομαστούς Κουτσοβλάχους,των οποίων είχα αναζητήσει τα ίχνη σε όλη την ηπειρώτικη ακτη. όπου δεν ξέρω ποιος με είχε διαβε­βαιώσει για την παρουσία τους. Ο πρώτος ΚουτσόΒλαχος. που συνάντησα, δεν ήταν άλ­λος από τον ίδιο τον Κώστα, το Λεβέντη, ο οποίος κατά το πέρασμά μας από το Βουτονόσι, επειδή οι χωρικοί στην απέναντι μεριά πυροβολούσαν προς τιμήν μας, δανείσθηκε το όπλο του συνοδού χωροφύλακα και άδει­ασε στον αέρα όλα τα φυσέκια του καταστήματος φω­νάζοντας «ζήτω η Ελλάδα»». Με εξαίρεση το ελληνο- Βλαχικό ιδίωμά του, δεν θα μπορούσα να πω ότι ήταν διαφορετικός από τους άλλους Ηπειρώτες συντρόφους του»>. Παραθέτει δε και την επιγραμματική φράση: ««Πραγματικά, δεν μπορούσα να διακρίνω Ελληνες και Κουτσοβλάχους». Εξίσου Έλληνες εκλαμβάνουν τους Βλάχους της Αλ­βανίας και Ιταλοί διάσημοι δημοσιογράφοι, οι οποίοι υποτάσσονται στα σκόπιμα κελεύσματα των εκάστο­τε ιθυνόντων την ιταλική εξωτερική πολιτική. Αναμ­φίβολα ο Canini γράφοντας για την υπεροχή του Ελ­ληνισμού και στις βορειότερες περιοχές, περί το Δυρ­ράχιο. το 1879, δεν διακρίνει τους Βλάχους, τους οποί­ους ο Berard με τα ειδικά εθνολογικά ενδιαφέροντά του, μία σχεδόν δεκαετία μετέπειτα, επισημαίνει, αλ­λά συνάμα σκιαγραφεί ως Ελληνες. Τρεις δε δεκαε­τίες περίπου μετα τον Canini ο άλλος άξιος εκπρό­σωπος της τετάρτης εξουσίας, του Τύπου, στην Ιτα­λία, ο Luc. Magrini δεν καταχωρίζει στα δημοσιεύμα­τα απόψεις για διαφορετικό λαό, Βλάχικο, παρά μό­νον ελληνικό, του οποίου μέρος είναι οι Βλάχοι. Ομως με σπάνια ευτολμία και ελευθεροφροσύνη καταγγέλ­λει την πολιτική ηγεσία της πατρίδας του, επειδή κα­τά παράβαση κάθε έννοιας δικαίου μηχανεύεται τον διαμελισμό της Ηπείρου και την παραχώρηση του βο­ρείου τμήματος σε κράτος πραξικοπηματικά ιδρυό­μενο και εσπευσμένα αναγνωριζόμενο μολονότι το 1913 ο Ελληνισμός έχει θυσιάσει αληθινά προπύργιά του, Μοναστήρι, Κρούσοβο κ.ά., όπου οι Βλάχοι σύμ­φωνα με την Απογραφή του 1948 ανέρχονται σε 102.947! Οι Βλάχοι της Αλβανίας αριθμητικά κυμαίνονται μεταξύ 10.000 και 300.000. Οι στατιστικές διακυμάνσεις σημει­ώνονται. όπως και στην περίπτωση εξακριβώσεως του συνολικού αριθμού των Βλάχων της Βαλκανικής. Ενδει­κτικά ερανίσματα με αφετηρία το ελάχιστο προς το μέ­γιστο επιτρέπουν σύλληψη μιας γενικής ιδέας του προβλήματος: 10.000 Απογραφή 1961 51.000 Πανδώρα 1868 60.000 Α. Tamas 1938 65.000 C. Tagliavini Easy AdSense by Unreal 1964 100.000 Α. Wirt 1926 100.000 C. Papanace 1968 200.000 I. Caragiani 1868 200.000 Al. Rubin 1913 200.000 Εστία 1992 250.000 Μιχ. Τρίτος 1992 300.000 Αλ. Καλέσης 1992 Οπωσδήποτε περιπλέκονται οι εκτιμήσεις, εφ’ όσον, σύμ­φωνα με μνεία του Rubin, μόνον οι Φρασεριώτες υπο­λογίζονται ήδη από τον Caragiani, στα μέσα περίπου του 19ου αιώνα, σε 200.000! Αρα, ο γενικός αριθμός των Βλά­χων της Αλβανίας κατ’ ανάγκη επαυξάνεται πράγματι ση­μαντικά. Για τις εγκαταστάσεις των Βλάχων στην Αλβανία ο πλη­ρέστερος κατάλογος ανήκει στον Rubin, κατά τον οποίο οι Βλάχοι Αλβανίας είναι πολυάριθμοι. Κατέχουν τα πα­ράλια της Αδριατικής από την Αυλώνα έως το Σκούτα- ρι. στο δε εσωτερικό έως το Βεράτι και το Ελβασάν και στο νότο έως την Πρεμετή. Κατονομάζει τις πολυανθρωπότερες πόλεις, στις οποίες κατοικούν και Βλάχοι: Βεράτι με αριθμό Βλάχων 120.000. Τίρανα 5.000. Κα- Βάγια 2.000, Αυλώνα 1.200. Δυρράχιο 1.500. Φοέρι ή Φέρικα 4.000. Προσθέτει συνάμα ότι ο αριθμός των Βλα- χοχωριών της Αλβανίας ανέρχεται σε 200 και περισσό­τερα. *Ρωμανιστής – Βαλκανολόγος, Δρ Ex-Charge de cours a la Sorbonne (Paris IV), τ. επιστημονικός συνεργάτης της Ακαδημίας Αθηνών Το κείμενο αποτελεί απόσπασμα από την μελέτη του Συγγραφέως με τίτλο “Καταγωγή και Επίτιμη Ιστορία των Βλάχων της Αλβανίας” και δημοσιεύτηκε στις 13 Φεβρ. 1997 από τον Οικ. Ταχυδρόμο.